OS PAPALIBROS RAPEAN

Para celebrar o fin de avaliación e descansar un pouco dos exames, na última reunión dos Papalibros antes das vacacións de semana santa tivemos un invitado moi especial, Serxio García, cantante do grupo de hip hop Dios Ke Te Crew. García falounos un pouco da historia do hip hop e das súas raíces na cultura popular. Despois deunos uns cantos consellos e ideas e puxémonos a rapear. Velaí un pequeno resumo desta xornada.

XUDEUS SUPERVIVENTES AO HOLOCAUSTO

Nesta segunda semana de marzo tiveron lugar na biblioteca do IES de Melide as charlas tituladas “Xudeus superviventes ao holocausto”, impartidas por Ashley Lauber, a nosa lectora de inglés, de nacionalidade estadounidense, descedente de xudeus polacos que emigraron aos EEUU despois da segunda guerra mundial. A casualiade levounos a descubrir que os seus catro avós eran superviventes de Auschwitzc-Birkenau, un dos máis tristemente famosos campos de exterminio nazis. Ashley tivo a xenerosidade de compartir con nós unha parte importante do pasado da súa familia e do seu propio pasado, de amosarnos as feridas aínda abertas nas persoas próximas ao seu entorno. Esta actividade xurdiu a raíz dunha das nosas lecturas de Papalibros, Maus, xa convertida nun clásico da novela gráfica. Ashley compartiu con nós esa lectura. Entre todos fumos descubrindo como a traxectoria do protagonista, Vladeck Spiegelman, pai do autor, foi moi parecida á dos avós de Ashley: familias xudías polacas de clase media que foron obrigadas a vivir en guetos e máis tarde levadas aos campos da morte. Ao final da guerra, coa liberación dos campos, os poucos que lograron sobrevivir non conseguiron vivir de novo naqueles países nos que antes tiveron os seus fogares e que en certa medida permitiron ou se beneficiaron das expropiacións dos xudeus e do propio holocausto. A lectura de Maus encaixa perfectamente no tema monográfico de traballo da biblioteca para este curso: "A viaxe e a migración, entre o descubrimento e a necesidade". As viaxes dos xudeus aos campos da morte foron auténticas viaxes aos infernos, a catábase da antiga Grecia, un contacto directo co máis absoluto dos horrores, do sufrimento e da morte que transformou profundamente, cando non destruíu, a vida de millóns de persoas. Os superviventes logo tiveron que emprender unha segunda viaxe, enteiramente necesaria, para atopar o fogar e o medio de vida que lles fora negado. Ashley non puido reunir tantos datos precisos e concretos como o Art Spiegelman, o autor de Maus, pero o seu relato tivo a forza do directo e da narración en primeira persoa. Tal como confesou, se non fose polas preguntas dos Papalibros non tería falado de todo isto coa súa nai e seguiría sen coñecer unha parte da súa propia historia. Pero coñecedora deste pasado e sen perder a memoria, Ashley decidiu dar un paso adiante e non vivir como vítima. Con este pequeno artigo queremos animar aos Papalibros a recuperar a memoria da súa familia e agradecer de novo a Ashley o tela compartido con nós.

Os Papalibros non teñen idade

Estamos convencidos de que na vila de Melide hai un montón de lectores/as e posiblemente a moitos deles lles guste compartir as súas lecturas. E por que a actividade dos Papalibros ha de estar recluída no IES de Melide?. Os papalibros estamos desexando entrar nos fogares, nos bares e comercios, percorrer rúas e camiños da Terra Melide. Por iso é que decidimos tentar crear un club de lectura de adultos. O noso plan é ler un libro en común, consensuado por todas/os, e facer unha reunión mensual no instituto (ou noutro lugar agradable) para comentar a nosa lectura e todo o que se nos ocurra. Os horarios, como veredes no formulario que segue, serán produto da eleción maioritaria. Só necesitas ter ganas de ler e compartir, anímate a ser Papalibros e envíanos este formulario:

Viaxando nos antigos veleiros dos s. XVIII

O pasado mércores, no noso horario habitual de reunión, tivemos a sorte de poder disfrutar na biblioteca dunha charla sobre os antigos veleiros dos s. XVIII e XIX a cargo de Couso, o profe de Educación Física, que resultou ser todo un experto na materia. Esta charla xa fora impartida antes de Nadal na biblioteca, dentro do noso tema deste ano "A viaxe e a migración, entre o descubrimento e a necesidade". Despois dun pequeno repaso pola historia da navegación, coñecimos as características dos grandes veleiros: o proceso de construción, partes do veleiro e vocabulario naval, a vida nos veleiros, a importancia da mariña de guerra na historia de Europa nestes séculos... Couso ata nos trouxo unha reprodución dun pequeno canón que funcionaba de verdade e nos fixo unha proba de disparo... que susto paparon algúns/as!! As explicacións, ademais de estar ilustradas con imaxes e gráficos, estiveron acompañadas de fragmentos da película Master and Comander, que conseguiron que durante unha hora nos sentísemos dentro dun barco. Pasámolo estupendamente, descubrimos unha faceta descoñecida de Couso, aprendimos palabras como barlovento, sotavento, babor, largar ou cobrar cabos e nos quedaron gans de ver completa a película Master and Comander, que temos na biblioteca.

Ângelo Torres, contador de historias

Para inaugurar o ano 2013, os Papalibros contamos coa presenza de Ângelo Torres, contador de historias, nado en Guinea e criado en Sâo Tomé e Príncipe. Àngelo Torres fixo dúas sesións no IES de Melide, unha a última hora da mañá para alumndao de 1º de BAC e outra para Papalibros na que, como é costume noso e facendolo gala do noso nome, xantou con nós. Ao principio parece que nos custaba algo entender, pero logo fumos afacendo a orella e xa nin nos enterábamos que falaba nun idioma que non era exactamente o noso. Àngelo contounos historias que aprendera da súa avoa, contos que ela lles contaba aos nenos coa condición de que se bañasen. Gostamos moito das súas historias, especialemente daquela que nos contaba como a tía Miseria conseguira reter e a Morte e só accedeu a soltala se non a levaba con ela. Por iso é que miseria non nos deixa nunca. Tanto nos gustaron as historias, que pro aproveitar ao noso contacontos case non chegamos á primeira hora de clase da tarde do mércores. Ângelo non marchou do instituto, sen pasar antes pola nosa emisora Falamelide, para que lle fixesen unha entrevista. Podes ver este video para coñecer un pouco o traballo de Ângelo Torres.

12/12/12/12

Por fin chegou o día e hora tan esperados e un montón de rapaces, rapazas e profesoras xuntámonos na biblioteca do IES de Melide  para recitar a Celso Emilio, seguindo a convocatoria da Coordinadora Galega de ENDL.
Despois dunha extraordinaria introdución a cargo de Lorena Ambrosio, as alumnas e alumnos de 2º de BAC fixeron un recitado de "Deitado frente ao mar", acompañados por música en directo, interpretada por  tamén alumnas de 2º e 1º de BAC.
A continuación os Papalibros fixeron unha versión hip-hop deste mesmo poema, que conseguiu sonar ben grazas a axuda inestimable de David. Varias Papalibros tiveron a boa idea de aprender o poema de memoria. O resultado foi estupendo e pasámolo ben rapeando, Seguramente volveremos grabalo para poder montar un vídeo en serio.
Este foi o noso xeito de conmemorar o centenario do nacemento de Celso Emilio, poeta comprometido coa lingua, coa xente sinxela e cos que sofren. Foi esta tamén a nosa maneira de reivindicar o dereito á nosa identidade, a educarmos en galego porque queremos, porque nos peta
Aproveitameos tamén esta data redonda para participar nunha lectura de textos clásicos, dentro da convocatoria "yo conozco mi herencia. ¿Y tu?", da que vos damos conta no noso blog Aspasia.

Á LUS DO CANDIL

Non hai tantos anos, cando chegaba o inverno coas súas longas noites sin luz eléctrica os nosos avós pasaban seráns nas tabernas e nas casas contando historias a lus do candil. Contos do pasado, cousas da vida, pero tamén historias de mortos e paracedidos, contos de lobos e medo que a escuridade e a proximidade do inverno propiciaban. O título deste artigo está inspirado no coñecido libro de Ánxel Fole, que tamén subtitula Contos a carón do lume, como nós fixemos hai un par de anos á hora de suxerir lecturas para esta época do ano. Os Papalibros máis miudos comezamos as nosas reunións precisamente á véspera do día de defuntos, o día que segundo a antiga tradición celta celebrábase o tan nomeado Samaín. Puxemos a biblioteca a escuras para ambientarnos mellor, limos contos de Ánxel Fole e varios rapaces e rapazas animáronse a ler os seu propios contos de medo ou contar outros que sabían. Dende aquí queremos dar a benvida aos novos Papalibros, que se incorporaron este ano e aos veteranos que se animaron a continuar. Aproveitemos o mal tempo para ler a carón do lume (ou do radiador...)

MAUS DE NOVO

No grupo dos luns, 2º ciclo de ESO e BAC, comezamos a ler Maus, a coñecida novela gráfica de Art Spiegelman. Tal como relatamos aquí noutros posts, esta obra, subtitulada Historia dun supervivente, está baseada nunha historia real: a vida de Vladeck Spiegelman, pai do autor, quen sobreviveu o campo de exterminio de Auschwitz. Pero o pasado de Vladeck non é a única historia do libro. O autor cóntanos coa palabra e o debuxo o proceso de creación da obra, a difícil relación co seu pai e  a convivencia coas pantamas familiares, o irmán maior morto no holocausto a nai.
Encadramos esta lectura dentro do tema monográfico no que traballaremos este ano dende a biblioteca: A Viaxe e a Migración, entre o descubrimento e a necesidade. O desprazamento forzoso de miles persoas nas guerras e en concreto, de millóns de xudeus aos campos de exterminio pode considerarse unha auténtica viaxe aos infernos, a catábase da que falaban os clásicos. Poucos eran os mortais que podían facer esta viaxe de volta e viñan transformados polo coñecemento do alén e dos sufrimentos que alí toparan.
Ademais da trama interesante desta novela, na lectura transcende a necesidade do autor de escoitar a Historia (con maiúscula) contada polo pai, de recoller a súa testemuña e transmitila. Podemos entender realmente quen somos si descoñecemos o noso pasadao?
Se, queres, aínda estás a tempo de apuntarte a ler con nós Maus, búscanos pola biblioteca.

VOLVEN AS/OS PAPALIBROS!!

Despois dun verán intenso no que moitos/as de nós puidemos practicar unha das nosas actividades favoritas, papar libros, volvemos de novo a quedar para falar de viaxes, aventuras, terror, misterio, amor, das cousas que nos preocupan, do que nos gusta, do que nos da medo...., das cousas importantes da vida que nos contan os libros.

Este ano imos seguir facendo reunións a mediodía, xantando xuntos os lus ou os mércores, segundo nos toque ter clase a maiores e máis pequenos. Outros quedaremos nos recreos na biblioteca ou nas aulas de lingua, reforzo, alternativas... O importante e ler e, si nos gusta tanto, por que non contarllo aos demais e compartilo?

Seguiremos facendo saídas coma o ano pasado, algunhas máis cerca, pola contorna e outras en bus.

Pero tamén imos ter algunha novidade este ano. Xa que temos unha emisora de radio, Falamelide, porque non facer uso dela? Se se apuntan uns cantos voluntarios ou voluntarias, imos facer un programiña onde os Papalibros recomenden lecturas. Ide pensando no nome do programa.

Outra novidade é que imos formar, se se apunta xente, un  club de lectura de adultos, e que os Papalibros non teñen idade. Sabemos que a moitas mamás e papás lles gusta ler e que moitos Papalibros len grazas a eles. Pois se xuntamos un grupiño de nais, profes, pais, e toda a xente que lle apeteza.... haberá un club de Papalibros "senior" e quedamos algunha tarde inverno nun sitio agarimoso a compartir lecturas.

Ven a informarte na biblioteca:

Xoves 4 de outubro, no recreo: 1º e 2º de ESO

Venres 5 de outubro no recreo: 3º e 4º de ESO, BAC, Madeira

AXENDAS PARA OS PAPALIBROS E FELIZ VERÁN!!

Na última semana de clases agasallamos aos Papalibros cunha axenda, na que podemos anotar as nosas lecturas e calquera dato de libros ou autores que nos interesen. Xosé Tomás, como non, deseñou esta libretiña tan xeitosa e cómoda para levar a calquera lado, sobre todo ás nosas reunións. Agora só nos queda ver quen a remata antes, e para rematala hai que "papar" noventa libros!! Pero iso non é un problema porque temos Paplibros que batiron récords, como Miriam unha campiona de S1A, si primeiro de ESO, que no que vai de curso leva lidos cincuenta e tantos libros.
Pois veña, que temos un verán por diante para vaixar a Idade Media, a antiga Roma, aos mares do sur, á Grecia clásica, ao exipto faraónico, incluso a un futuro non desexable... da man de personaxes fantásticos, mozos aventureiros, vampiros seductores, rapaces con poderes secretos, namoradas e namorados, estudantes fracasados, descubridores de tesouros, vellos que viviron moito, mozas que loitan por sobrevivir... todo isto nas túas mans con só abrir un libro, porque a lectura non entende de crises. Felices soños, felices vacacións!!!

Os Papalibros en Furelos

O mércores 13 de xuño, como o tempo non o impideu, fumos facer a nosa sesión de Papalibros á praia fluvial de Furelos. Gozamos dun par de horiñas estupendas: comimos, xogamos, algún que outro "perseguiu" á fauna local, tomamos o sol e, sobre todo,lemos. Seguimos lendo os grandes éxitos desta tempada: Los juegos del Hambre, Juego de Tronos... e uns cantos Papalibros acabamos de ler Soy una Matagigantes e por fin descubrimos que sucedía no piso de arriba e cal era a verdadeira identidade dos xigantes que tanto aterrorizaban a Bárbara. Pero non imos desvelar o misterio, porque preferimos que collas o libro, que está agardando no andel de cómics. Tiñamos programada unha viaxe de despedida na praia para o venres 20 de xuño, pero imos ter que deixala para mellor ocasión, xa que o cansanzo e os exames fixeron que moitos Papalibros non se animasen a participar. E por último, deixámovos unha ligazón a un artigo de Carlos Negro no novo xornal galego Sermos Galicia, no que se demostra que lle gustou o noso nome de club de lectura, grazas Carlos.

SOY UNA MATAGIGANTES

Estes días estamos a ler o cómic Soy una Matagigantes, de J. Kelly e J.M. Ken Niimura, tanto os papalibros dos luns como os dos mércores, porque este é unha obra para todos os públicos. De entrada non parece unha obra fácil. A protagonista é unha nena diferente, con orellas de coello que ás veces cambian a orellas de rato, cornos... le libros raros, de superheroes e xigantes e ela mesma é considerada rara no seu colexio, no que non parece atoparse moi a gusto. Ela é unha mataxigantes e para tal misión garda no seu bolso un martelo, invoca aos poderes de terra e coloca trampas na praia. Bárbara non se sinte comprendida no mundo que a rodea e tampouco se esforza moito por comprender aos outros, polo que crea o seu propio mundo de criaturas fantásticas coas que dialoga. É unha rapaza valiente, di o que pensa na escola diante de profesores, o director, a piscóloga... e é capaz de desafiar a matona do colexio. Sen embargo, cando entra na súa casa ten un medo atroz... algo terrorífico hai no piso de arriba que fai que vaia correndo a esconderse no seu recuncho favorito... E aquí quedamos na última reunión. Algunhas Papalibros non puideron aturar e xa remataron a lectura na casa, pero como nestas datas hai moito que estudar, a maioría dos Papalibros deixou a Bárbara, a protagonista, amendrentada no piso de abaixo. Pero que pasa arriba? estarán alí os monstros e xigantes tan temidos?

OS PAPALIBROS CON CARLOS NEGRO

Comer na biblioteca é algo excepcional, un privilexio só reservado aos Papalibros en datas sinaladas. Este mércores pasado foi unha desas ocasións, pois na nosa reunión semanal tivemos un invitado moi especial, o poeta Carlos Negro, que tamén foi profesor de lingua galega neste centro.

Despois de xantar a comida que traíamos da casa ou que nos preparou Xan na cafetería, tratamos de descubrir que é a poesía. Carlos ofreceunos "poesía por un tubo" e coa súa axuda foron xurdindo moitas ideas. Unha das que máis nos gustou foi que a poesía é como o chocolate, pequena, escura e moi doce. Carlos leunos Freederick e Un poema para curar a los peces, contos nos que vimos como a poesía nos pode traer o sola eas cores inverno ou salvarnos de morrer de aburrimento. Tamén limos unas cantos poemas de Makinaria e incluso fixemos un rap, para esconxurar eses momentos de estupidez ou subidas de adrenalina que a algúns lles poden facer perder a vida cando están ao volante dun coche. Pero o mellor de todo foi o agasallo do final, un verso de amor e un sugus para irmos coa doce sensación da poesía na boca. Se queredes unha valoración desta xornada non tedes máis que mirar as nosas caras nas fotos que tedes aquí abaixo.

CINEFORUM: DRÁCULA DE BRAM STOKER

Decidimos ver esta película en dúas das nosas sesións dos mércores por dous motivos. O primeiro é que entre as lecturas favoritas das e dos Papalibros abunda o tema dos vampiros: moitas rapazas leron a saga Crepúsculo de S. Meyer ou novelas de Claudia Gray como Medianoche, Adicción... Por outra banda, o 20 de abril celebrouse o centenario da morte de Bram Stoker, o creador do xénero de vampiros coa súa novela Drácula. Por este último motivo, escollemos entre as moitas películas de vampiros existentes, Drácula de Bram Stoker, de F. Coppola. Esta película, a máis fiel á novela de Stoker, non só refire a historia de Drácula, senón que afonda nos sentimentos do protagonista. É dicir, non é só a historia dun ser maldito e terrorífico, senón tamén unha historia de amor: a busca da amada, morta traxicamente, leva ao príncipe Dracul a pactar co mal e convertirse nun ser diabólico que necesita a inmortalidade para atopar o seu amor no tempo. Así, 400 anos despois da morte da súa princesa, Drácula cre atopala reencarnada en Mina, a fermosa prometida de Jonathan Harker, axente inglés que se despraza ata a mansión de Drácula en Transilvania (Rumanía) para tramitar a compra de terreos do príncipe en Londres. Un dos aspectos máis destacados do filme é a súa estética, conseguida mediante unha coidada ambientación, maquillaxe, vestiario e, sobre todo, banda sonora (conseguiu tres óscares en 1992 nestes tres conceptos).
Disfrutamos moito vendo a película, a moitos Papalibros, máis que medo, moitas escenas causáronlle repulsión. Despois da proxección comentamos algúns aspectos interesantes como, por exemplo, a repesentación do mal mediante as distintas formas nas que se encarna Drácula: vampiro, lobo, besta, vello monstroso, bruma verde... o emprego constante das cores branca como símbolo do ben e vermella como símbolo do mal, ou a importancia do amor como forza que libera do mal.
En Drácula tamén vemos temas da literatura universal como o do home que pacta co mal ou co demo para conseguir a sabiduría (Fausto, de Goethe), a eterna xuventude (O retrato de Dorian Gray, de Óscar Wilde), o amor e inmortalidade (Drácula)... ou a nosa lamentable actualidade de tantos personaxes corruptos que tamén pactan con "mal" para conseguir inmensas fortunas. Bo é que polo menos na literatura estes personaxes acaben pagando as súas culpas ou redimidos polo ben.

Aquí vos deixamos a escena culminante da película: a entrega de Mina a Drácula.

DÍA DO LIBRO

Hoxe os e as papalibros recordamos a importancia de algo que é a nosa razón de ser como grupo: os libros. Por sorte, para moitas rapazas e rapaces do instituto a lectura é un hábito, un costume pracenteiro que algúns queren compartir. Aínda que poderíamos dicir moitas cousa acerca da lectura, hoxe escollemos esta frase de Carlos Negro, poeta galego que foi profe neste instituto: "fun descubrindo que a lectura me permitía medrar máis rápido e máis lonxe ca ninguén do meu redor. Así abrín os ollos e volvín nacer".
Se che apetece compartir o pracer de ler, podes quedar a xantar con nós o luns e/ou os mércores. Pregunta na biblioteca.

AS NOSAS XUNTANZAS DOS MÉRCORES

No último trimestre os e as Papalibros de 1º e 2º de ESO empezamos tamén a xuntarnos os mércores, compartindo lectura e xantar, ao igual que fan os maiores xa dende comezo de curso. Este mércores 18 éramos tantos, que non nos chegaron as cadeiras e sillóns do segundo andar. Xantamos bocatas, comida feita na casa e pizzas. Algúns comeron rapidísimo e tiveron máis tempo para ler. Entre os libros que comentamos estaban Trece años de Blanca de A. Fdez Paz e E Xoel aprendeu a voar, de Marisa Campo, que son lecturas de lingua castelá e galega. Pero as e os máis lectores falaron doutros libros que estaban lendo: Tamara recomendaba Crepúsculo, a novela gráfica, Miriam Marina de Ruiz Zafón, El Barón rampante de I. Calvino, La evolución de Calpurnia Tate e algún que outro máis; Ainhoa Molly Moon y el increíble libro del hipnotismo, Nadia Los Juegos del hambre... Outros libros que leron varios papalibros foron as sagas de Crepúsculo, de S. Meyer, a saga de vampiros de Darren Shan, a triloxía de Conerlia Funke Corazón de tinta...
Como os vampiros parecen estar de moda, o próximo mércores imos ver a película Drácula de Bran Stoker, de Coppola, baseada na novela do mesmo nome e autor, que foi o inicio da literatura de vampiros. Que medo!

Arrugas

Como premio á participación no xogo de pistas sobre novela negra organizado pola bilbioteca, un grupo de rapazas e rapaces do IES de Melide acudiron a Santiago a ver Arrugas, a película baseada no cómic do mesmo nome, de Paco Roca. Nela o autor aborda o tema da vellez e do alzheimer contándonos a historia de Emilio, o protagonista que reúne estas dúas condicións e que é ingresado pola súa familia nun xeriátrico. Emilio será axudado polo seu grupo de amigos, e de xeito especial por Miguel, para non ser trasladado á planta dos "asistidos". Discurre ante nós o día a día dun centro de maiores, desplegando unha rica galería de personaxes que amosan os seus medos, as súas emocións, as súas debilidades... nunha mestura xenial de comicidade e tenrura
Ao final todos quedamos cun regusto amargo e tristeiro, sobre todo cando vimos a dedicatoria na pantalla "Aos vellos de hoxe, aos vellos de mañá..." Pero ao mesmo tempo a película transmitiunos unha mensaxe esperanzadora e solidaria: o amor é o que da sentido á nosa vida en calquera circunstancia.
Esta película recibiu dous premios Goya este ano: ao mellor guión adaptado e á mellor película de animación. O cómic recibiu o Premio Nacional de cómic en 2007 e foi recentemente traducido ao galego co título Engurras

A Mennulara

Despois dunha intensiva etapa de novela negra, as Papalibros escollimos esta novela de Simonetta Agnello Hornby que nos conta a dura vida dunha criada de terratenentes sicilianos. Aínda que non deixa de ser tamén unha novela policíaca, como irán descubrindo as nosas lectoras, quizais predomine máis nela o carácter social, xa que nos retrata a sociedade dunha vila siciliana na primiera metade do s. XX.
A novela comeza coa morte da portagonista, a  Mennulara (a Mennú), alcume de María Rosalía Inzerillo porque de nena recollía améndoas. Decontado descubrimos unha situación curiosa: a pesares de ser unha criada, a súa morte congrega á familia dos seus amos que agardan recibir dela unha herencia. Imos descubrindo como a familia do Alfallipe foi vindo a menos e como a Mennulara chegou a desempeñar o papel de administradora. Esta morte provoca unha serie de reaccións e opinións contrarias acerca da protagonista na vila de Roccacolomba: os seus detractores acúsana de fachendosa e de apropiarse da riqueza dos seus amos, mentres que outros lóubana por ser unha muller traballadora e fiel ata morte á famila dos Alfallipe, evitando a súa ruína total. Pero quen era realmente a Mennulara? era unha simple servinte ou era algo máis? Nas nosas reunións dos luns as Papalibros iremos desetrañando a atractiva trama desta obra.
E volvemos a agradecer á Casa das Asociacións de Santiago de Compostela a súa colaboración cos Papalibros ao facilitarnos de novo exemplares desta obra.

LUAR NO INFERNO

Este é o título que estamos a ler estes días as Papalibros que quedamos a xantar os luns. Luar no Inferno é a segunda novela de Miguel Anxo Fernández da serie protagonizada por Frank Soutelo, detective de orixe galega afincado en California. Eliximos unha novela policíaca, xa que estes días "Hai un cadáver na biblioteca do IES de Melide", si como o oídes, non tedes maís que entrar á biblioteca e veredes unha silueta terrorífica e unha serie de pistas a deixadas polo asasino.E é que este mes témolo dedicado á novela negra e policíaca e próximamete teremos a oportunidade de participar nun xogo de pistas no que o xénero negro será o protagonista. Así nos imos ambientándonos con Luar no Inferno. Nesta entrega o noso detective Frank Soutelo recibe a vista do seu sobriño Robert, un director de cine independente cun valioso contrato cunha gran produtora para facer unha película, pero con pouca liberdade á hora de rodar. Robert ten un guión sobre a contratación de mozas mexicanas que chegan enganadas a Hollywood, onde terminan facendo películas porno, explotadas como prostitutas, ou asasinadas en snuff movies (películas con asasinatos reais). O noso detective descubrirá porque o productor non quera sacar todo isto á luz. A novela proporciónanos información a situación das mozas hispanas que chegan a a EEUU coa esperanza de triunfar ou simplemente de mellorar unha vida precaria, ao igual que tantos inmigrantes, temas estes e ambientes pouco coñecidos para nós. Pero tal vez o máis atractivo sexa o propio protagonista, Frank Soutelo, no que atopamos unha mestura de retranca galega, autosuficiencia de poli duro, pero tamén afeito aos fracasos do día a día. Ten trazos en común con outros detectives: gosta da boa cociña, cun toque galego a poder ser, aínda que é capaz de seducir mulleres é un solitario empedernido, coida o seu físico e procura estar en forma, pero recibe de vez en cando unhas labazadas... Pero tamén posúe trazos xenuínos: ten solvencia económica debido á súa pouca ortodoxia cada vez que se atopa cun feixe de billetes de dubidosa procedencia... É dicir, parece comulgar con aquilo de "quen rouba a un ladrón ten cen anos de perdón..." Por último, queremos agradecer a colaboración da Casa das Asociacións, do concello de Santiago de Compasotela e ao seu responsable Miguel Vilariño a súa colaboración co noso club de lectura, xa que nos proporcionaron exemplares desta obra por un amplo período de tempo.

A PRAIA DOS AFOGADOS

Nunha praia de Panxón, na ría de Vigo, aparece o cadáver dun mariñeiro coas mans atadas cunha brida de plástico. Os veciños falan dun suicidio, mais as primeiras investigacións amosan unha realidade diferente que levará o inspector Leo Caldas a mergullarse no ambiente mariñeiro da vila, nun universo onde o vento funga historias de naufraxios e de heroes que venceron o mar. Domingo Villar volve introducir o lector nunha intriga sen acougo. Unha pescuda policial que, en A praia dos afogados, tamén é unha esculca na memoria e nas ilusións fanadas.

Encontro de Clubs de Lectura en Santiago de Compostela

Encontro Clubs de Lectura 24-11-2011 - diapositivas

O 24 de novembro tivo lugar en Compostela o noso esperado encontro co Club de lectura Retelladores do Galiñeiro do IES Losada Diéguez da Estrada. Saímos a primeira hora da mañá de Melide e a nosa primeira visita foi a Biblioteca da Facultade de Historia, unha biblioteca antiga como a de Hogwarts, a famosa escola de Maxia de Harry Potter. Ademais da beleza do espazo, impresionounos o seu ambiente de recollemento e silencio, algo que non sempre temos na nosa biblioteca do IES de Melide.
Aínda que xa coñeceramos aos nos compañeiros da Estrada na Facultade de Historia, foi na Biblioteca Pública Ánxel Casal de Santiago onde tivemos o encontro oficial dos clubs de lectura. Comezaron os Retelladores do Galiñeiro coa presentación do seu centro e club de lectura, de recente formación. Poidemos ver, tamén, algúns videos de gran caliade realizadfos polos alumnos e alumnas do IES Losada Diéguez. Na súa quenda, as Papalibros do IES de Melide pasárono mal ao principio, xa que a profe encargada esquecera o seu pen coa presentación no instituto. Menos mal que Loli e Marga, as profes de filosofía que tamén forman parte do Club de Lectura, conseguiron enviarnos o material a tempo.
O xantar foi na cidade da cultura. Tivemos un día estupendo e puidemos facer a nosa sesión de lectura ao soliño do inverno disfrutando da arquitectura vanguardista e das vistas a Santiago.
Pola tarde vimos a película galega Sinbad, adaptación da obra de A. Cunqueiro "Si o vello Sinbad volvese ás Illas" que para algúns non foi fácil de entender. Pero unhas cantas Papalibros captaron perfectamente a mensaxe de Sinbad: as historias, a ficción... a literatura en xeral teñen o poder de facernos felices e salvarmos dunha realidade que as veces nos afoga.

Maleta de Cómics

Nesta segunda quincena de novembro temos no noso instituto unha maleta de cómics, préstamo da Rede de Biblotecas Escolares de Galicia e do CAFI. Nesta maleta, que ten rodas para levar comodamente á aula, podemos atopar moitos dos cómics que xa temos na biblioteca do instituto, dende os clásicos Titín ou Asterix ata títulos máis coñecidos como Emigrantes, Maus, Persépolis, sen saltar xénero negro como As Serpes Cegas, ou cómic histórico como No pasarán!, con ambientación na guerra civil española.

Se aínda non te atreviches a mergullarte no mundo da banda deseñada, esta é unha boa oportunidade. Leva a maleta a túa aula e revolve un pouco, seguro que hai algo que che gusta.

Comezamos as nosas reunións

Retomamos as nosas sesións de mediodía disfrutando dunhas riquísimas pizzas, made en Melide, e de algo todavía mellor, comida caseira, ademais das nosas lecturas, que tamén alimentan.

Este curso comezamos con banda deseñada, Nómades, a última obra de Xosé Tomás, que ven de presentar en Melide. Para nós é un libro moi especial, porque o seu autor é profe no noso centro e esta circunstancia permítenos coñecer mellor o proceso creativo, detalles e secretos da xestación da obra e, en definitiva esa delicada relación entre creador e creación.

Nómades cóntanos historias de mulleres que teñen que viaxar para sobrevivir. Mulleres que enfrontan o día a día nun lugar que as etiqueta como estranxeiras ou emigrantes, historias de loita e superación persoal que deixan aberta a porta a esperanza, como a historia de Nawal, que é quen de “salvarse” a si mesma e aos seus amigos porque o seu forte é a carreira.

Os debuxos, ademais dunha gran beleza, teñen unha gran forza narrativa, dando conta de detalles sutís e imprescincibles para entender unha historia. O guión, centrado sobre todo no diálogo ou no monólogo interior completa e comenta as imaxes. O resultado é unha fermosa obra e un bocado exquisito para o padal de calquer Papalibros.

ÚLTIMAS NOVIDADES

Aínda que non pasamos polo blog ata agora, este ano o club de lectura arrincou con forza. De momento temos 65 Papalibros en nómina e sabemos que aínda faltan por apuntarse algúns incondicionais. O grupo máis abundante é o de 1º Ciclo de ESO, como non podía ser de outro xeito. Os rapaces e rapazas de 1º e 2º de ESO son os máis asiduos visitantes da Biblioteca, pero tamén temos un nutrido grupo en 3º e 4º de ESO, uns cantos Papalibros decididos a compartir o xantar ou mediodía dos luns e algúns Bookbusters, que sen dúbida medarán en cantidade.
E para recibir aos nosos lectores, que mellor que libros frescos, recén saídos. Velaí uns cantos títulos en banda deseñada que acabamos de adquirir: máis volumes Bone, clásicos como Mafalda ou Todo 36-39 malos tiempos de Giménez,  V de Vendetta de A. Moore, novidades editoriais como Habibi, de C. Thompson, ou autor de Blankets que tanto gustou o ano pasado, Haarman, el carnicero de Hannover, The Beats, biografía das figuras máis relevanes da xeración beats; unha revisión dos mitos gregos en Greek Street; cómics en galego como Causas Nobres de F. Bueno, cunha fermosísima dedicatoria aos Papalibros, A man do Diaño de Brais Rodríguez, Cabana de Baleeiros de Tokyo... e non podía faltar Nómades, a última entrega de Xosé Tomás, profe neste centro, que nos relata historias de mulleres emigrantes.

Tamén en literatura xuvenil temos algunhas novidades: Os dous primeiros volumes de Crónicas del Reino de la Fantasía, a nova serie de Gerónimo Stilton, Las aventuras de Ulises, tamén de G. Stilton; Reckless, a última triloxía de Cornelia Funke, o primeiro volume de Ulysses Moore, El valle de los Lobos de Laura Gallego, Caperucita Roja. ¿A quien tienes miedo?, La Aventuras de Tintin, la novela, Emily, The strange; El diario de Sofia, libros sobre gladiadores romanos...
E para os maiores, Muerte en Estambul e a recén publicada Con el agua al cuello, as novelas policíacas que nos faltaban de Petros Márkaris, que ven de gañar o VII premio Pepe Carvalho. Mal de pedra, unha interesante novela da escritora sarda Milena Agus ou Fransknstein ou novo Prometeo son algunhas das novidades que atoparás si ves a biblioteca.

UN PERCORRIDO POLA HISTORIA DA BANDA DESEÑADA

O pasado mércores 25 de maio tivemos a sorte de ter na nosa biblioteca a un especialista en banda deseñada: José Barreiro (Pío para os amigos), fundador da librería Kómic de Santiago e, sobre todo, un gran lector e amante dos tebeos. A esta charla asistiron moitos Papalibros, que durante este curso leron unhas cantas novelas gráficas.
Na charla fiexemos un percorrido pola historia da banda deseñada, usando o material que amablemente compartiu con nós a Biblioteca do CPI don Aurelio. Pío explicounos como dende os comezos da humanidade o home sempre recurriu á imaxe para contar historias, empezando polas pinturas rupestres ou a escritura xeroglífica exipcia. Estas imaxes moitas veces tiñan auténtica forma de banda deseñada, o friso e as metopas do Partenón, ou a columna Traxana poderían ser algúns exemplos. Pero a banda deseñada como xénero xurde co século XX e ata os nosos días foi gañando recoñecemento ata ser considerado coma unha expresión artística máis, liberándose dese carácter secundario e marxinal que o rodeaba.
Moitos dos titulos destacados (Maus, Contrato con Dios, Watchmen...)  están na nosa biblioteca, polo que poidemos ver mellor os debuxos e contido. Algúns asistentes recoñeceron na presentación libros que tiñan na súa casa por ser lecturas dos seus pais: Esther, Corto Maltés, Tintín, Asterix.... ou, como non, Mortadelo e Filemón.
Rematamos vendo as últimas novidades no cómic español e galego: El Arte de Volar, El invierno del dibujante ou El Héroe de D. Rubín, que son as últimas adquisicións da nosa biblioteca.
Pero ademais desta valiosa información, ben ordeada e resumida, Pío transmitiunos algo máis importante na súa charla: as ganas de ler todas esas historias debuxadas e escritas das que nos falaba e a importancia de poder disfrutar coa arte, tanto como espectadores coma creadores. Si, coma creadores porque algúns dos rapaces e rapazas presentes poden ser futuros debuxantes, escritores, contadores de historias...
Quedounos pouco tempo para conversar, pero o resultado foi bo: unhas cantas persoas levaron en préstamo cómics para devorar no fin de semana coma auténticos Papalibros.

Despedindo Papalibros con El Arte de volar

Un bo remate para as nosas reunións do club de lectura foi este xantar frugal á sombra dunha arbore no xardinciño do noso IES de Melide falando dun libro estupendo: El Arte de volar, novela gráfica con guión de A. Altarribia e debuxos de Kim, editado en Edicións de Ponent.
El Arte de volar cóntanos a historia do pai do guionista, Antonio Altarriba López, un home de orixe humilde que viviu casi todo o século XX nunha España marcada pola Guerra Civil. Esta é unha historia de perdedores, como a de moitos españois que sin terra e sin traballo vislumbraron na II República unha esperanza pola que loitar. Antonio Altarriba tentou voar toda a súa vida, pero só o conseguiu cando se tirou da cuarta planta dun xeriátrico aos noventa anos. A partir deste feito imos reconstruíndo a súa vida da man do seu fillo, seguindo a traxectoria da caída: 3ª planta, 2ª planta... ata chegar ao chan.
Ademais de ser unha espléndida crónica da historia española do s. XX, o libro ven sendo unha radiografía social narrada con exquistez e sutileza en viñetas como aquelas que nos describen a pobreza e mesquindade da vida rural no pobo de Peñaflor, en Aragón, a principios de século, o desalentador exilio en Francia, a miseria moral do franquismo...
O impecable guión de Altarriba está ilustrado cos debuxos de Kim (Joaquim Aubert i Puig-Arnau), coñecido debuxante del El Jueves con series como "Martínez, el Facha" ou personaxes coma Makoki. Nesta obra Kim desenvolve todas as súas posiblidades gráficas, moito maís alá das súas anteriores series plasmando todo tipo de sentimentos, pero sobre a mediocridade dominante na sociedade española. Son impresionates as viñetas que describen escenas oníricas como a da aguia imperial que arrinca os ollos de Antonio ou os animais e alimañas que o visitan e carcomen ao final da súa vida.
Pero El Arte de volar é un libro imprescindible porque é moito máis que unha historia da Guerra Civil ou do s. XX español. É unha historia dolorosa dun fillo que se encarna nun pai para poder asimilar mellor o seu sufrimento e asumir así a súa perda: "Yo sí se como lo hizo (o suicidio)...soy el único que puede saber como lo hizo, porque, aunque no estaba allí, estaba en él... Siempre he estado en él porque un padre está hecho de sus hijos posibles y yo soy el único hijo que le fue posible a mi padre".

MAKINARIA

Esta nova obra de Carlos Negro é "un libro de versos co depósito cheo de gasolina, testosterona e alcol" como aparece na contraportada do libro. O destino é a morte .

Estes versos libres dedicados aos mozos e mozas de Dodro para que cheguen a vellos é un recordatorio para toda a xuventude de que non somos inmortais

This is the end.

Cando veñades rezar,
a me falar en silencio,
a soas coas sombras,
rogaríavos,
se non vos importa,
que non pousedes
derriba do nicho,
flores de plástico.
Non desas flores
que semellan vivas,
mais naceron mortas.
Daríanme frío

USHA

Uxía, Usha para os seus amigos, escribe o seu diario contando todo o que lle acontece na India, onde está vivindo con súa nai, que é membro dunha ONG. Fálanos dos seus amigos e amigas, da cultura, comidas, tradicións, idiomas... da India e tamén nos menciona que un grave acontecemento está a ocorrer en Galiza: un barco naufragou fronte as costas galegas e está contaminando todo con petróleo. Debido a isto, Usha e súa nai deciden volver a Galiza.

FRAQUEZAS

Nesta nova obra, Xosé Díaz Díaz preséntanos seis relatos, algúns deles premiados, nos que aparece a traxedia, o desexo, a violencia, o desconsolo..., pero tamén a esperanza nun intre no que os protagonistas poden darlle a volta á vida e vela cunha nova luz.

Velaquí tedes un fragmento do último dos relatos, titulado O ollo alleo:
"A paisaxe é marciana, pois está sementada de pedras e area, só que estas nosas máis amarelas, da cor do pan. É para min estraño, xa que aquí a terra bebe regadío de sangue, de cada día varias persoas, veciños, parentes, abren sangue e eslúense no noso chan en miles de pingas; e velaí por que non agroma nin é fértil nin ben dado ao cultivo, de tan enchoupado de quina, de tan coma feluxe ás veces. Hai unha semana foi Namir, a miña irmá grande, quen se entregou; preparouse toda ela moi ben aquelada para levar adiante, dixéramo. Guiei o noso coche deica aló e deixeina onde ordenou: onda a porta de Damas. A nosa nai sóuboo despois, que eu lle vin coa nova mesmo antes de que saíse unha reportaxe na televisión israelí, que sintonizamos dende acó e que é a única que podemos ver..."

BLANKETS

Blankets é o último título que acabamos de ler os Papalibros. Trátase dunha novela gráfica con guión e debuxo de Craig Thompson, publicado en Astiberri no 2004. É unha historia autobiográfica onde o autor revive a súa infancia e adolescencia nun pobo do estado de Wisconsin (USA). No relato das súas experiencias persoais o protagonista descúbrenos un pai autoritario pertencente á igrexa evanxelista, a relación co seu irmán menor, a presenza constante e opresiva da relixión, o sentimento de marxinación e aillamento na escola..., pero sobre todo o primeiro amor con Rania, que marca un antes e un despois na súa maduración persoal. Seguimos a súa evolución nun interesante xogo temporal, onde Craig vai tirando do fío do pasado a medida que vai sendo capaz de asimilalo.
O debuxo de Thompson, entre o realismo e o onírico, contribúe en gran medida a que o producto final sexa unha obra de gran beleza cun marcado ton intimista. Outro elemento narrativo importante son variedade de recursos usados nas viñetas: os diferentes trazos dos marcos (groso e pouco definido para os malos recordos, falta de marco no que quere resaltar...), o tratamento dos diferentes planos, os bocadillos dentro de bocadillos...
Despois de ler a obra podemos sacar algunha conclusión sobre a ambigüidade do título. "Blankets" significa manto, cobertor; que pode referise tanto ao manto de neve omnipresente que tapa todas as imperfeccións, como ao cobertor confecccionado por Rania, único recordo que conserva dela o protagonista.
A lectura desta novela gráfica enganchou a moitos Papalibros e abriu as portas do mundo do cómic a algún reticente que aínda quedaba. Compartimos varias comidas na aula 106 comentando os debuxos de Craig, a súa vida, os seus problemas... e moitas veces acabamos falando da nosa propia infancia ou adolescencia, en moitos casos non tan diferente da do protagonista. O libro deunos pé para falar de relixión, acoso, discapacitados...e ata de Platón e outras referencias clásicas presentes no libro.