Dúas de cómic!

 Para comezar o ano con bo pé escollimos de lectura para o Club do alumnado dous cómics. Onte celebramos o Club de lectura dos benxamíns que leron Tam, de Anémona de Río. Gustoulles moito e falamos dun montón de estereoptipos sociais cos que teñen que convivir as rapazas adolescentes. Ademais, nalgúns casos foi o primeiro contacto co cómic en galego. Falamos da forma en que se le este tipos de libros e collimos outros exemplares na biblioteca desde xénero para poder facer comparacións. 

Hoxe tivemos o Club dos alevíns no que lemos Heartstopper, o primeiro libro dunha saga de novela gráfica xuvenil que foi traducida ao galego. Debatemos sobre un montón de cousas e comezamos tamén a ver a adaptación cinematográfica da serie que continuaremos vendo noutros días. 

Escollimos unha novela gráfica nos dous clubs para poder conmemorar o Día da Ilustración que se celebra hoxe, xoves 30 de xaneiro de 2015,  adicado a Xosé Vizoso. Ademais, foi unha pequena introdución para sesións posteriores que traballaremos con este xénero literario que ten tanto éxito entre os lectores novos. 

OS PAPALIBROS VOLTAN!!

 As ganas de ler e xuntarnos son tantas que non hai virus que poda cas e cos Papalibros. Esta semana comezamos a activar os nosos clubs de lectura, que este curso serán máis por mor das condicións sanitarias que estamos a vivir.

Este mércores 21 de outubro comezamos por 1º de ESO, onde tivemos que facer dos grupos porque temos case 40 Papalibros!!! Nesta volta tocoulles aos de 1º A e D.

Despois de xantar, seguindo estritamente o protocolo COVID, e xogar un pedaciño comezamos co noso primeiro libro, o cómic Soy una matagigantes, de Joe Kelly e Ken Niimura. Se cadra este non é un libro fácila para comezar en 1º de ESO, pero xa houbo varias rapazas e rapaces que foron quen de entender un pouco a historia que se nos conta, unha historia dunha rapaza bastante rara, Barbara Thorson, que ten un martelos para matar xigantes, ten algúns problemas na escola e parece que na súa casa hai algo raro.

As rapazas e rapaces de 1º de ESO non saben como era antes a biblioteca Xaquín Yebra. Para os que xa levamos un tempo aquí e vimos a evolución da nosa biblioteca ata convertirse nun espazo cálido e acolledor, fáisenos duro vernos así, tan separados, cando sempre adoitabamos arrexuntarnos todos arredor de dúas mesas unidas. Tamén é moi moi raro ver a biblioteca colocada como un aula... pero na situación na que vivimos non nos queda outro remedio.

Aos dous días desta reunión, comunicóusenos que debido ao nivel 2 no que se atopa a provincia da Coruña, non poderemos facer este tipo de xuntanzas ata que melloren as condicións sanitarias. Mentres tanto, aproveitaremos para ir organizando o resto de grupos para cando poidamos volver xuntarnos. E por suposto aproveitaremos para ir lendo moitos libros na casa e nos recreos!

CREMATORIO E PÍLDORAS AZULES

Se na nosa primeira quedada de outubro dábamos conta das lecturas do verán, entre as que compartimos De ratos e homes, de J. Steinbeck, nesta xuntanza de novembro as Papalibros adultas comentamos os nosos primeros libros deste novo curso escolar, Crematorio, de R. Chirbes, e Píldoras azules, de F. Peeters. 

Eleximos Crematorio como unha pequena homenaxe a Rafael Chirbes, un dos mellores escritores da narrativa española recentemente falecido. A acción arranca coa morte de Matías Bertomeu, militante de esquerdas durante o franquismo que dedicou os últimos anos da súa vida á agricultura ecolóxica en Misent, unha turística vila de Levante facilmente identificable coa Denia natal de Chirbes, pero que podería ser calquera lugar da costa española. Arredor deste protagonista ausente vaise tecendo unha rede de personaxes de amplo espectro social e humano, dende a familia de Matías, de orixe burgués, como o seu irmán Rubén, o constructor sen escrúpulos que se enriqueceu coa especulación urbanística e boom da construción, ou a súa sobriña Silvia, bempensante restauradora de arte, que se sinte máis unida a Matías que ao seu pai, até as mafias rusas cos seus matóns e prostitutas,  e tamén os matóns nativos e/ou homes para todo, que axudan a cimentar a fortuna de Rubén con escuras manobras e negocios. Completan este desfile Santiago Brouard, un escritor acabado, vítima do alchool e as drogas, ou o seu biógrafo e suposto amigo, Juan Muñor, profesor e crítico literario, esposo de Silvia.

A novela ten unha estructura circular, empeza e acaba co monólogo interior de Rubén arredor do corpo de Matías no tanatorio. A este monólogo vanse engadindo distintas voces formando unha rica polifonía da que se vale Chirbes, mediante o dominio maxistral do estilo indirecto e directo libre e o monólogo interior, para denunciar descarnadamente á especulación urbanística e a corrupción en xeral da España de comezos do s. XXI, deixando en evidencia todas as pezas que a conforman. Non se salva ninguén, constructores, políticos, mafiosos, pero tampouco a burguesía acomodada e culta, a xoven esposa oportunista e hortera, o escritor que pode ser cruel coa persoa coa que convive e o atende con devoción, o culto profesor universitario mesquiño ou até o propio Matías, militante de esquerda e ecoloxista, que rouba o terreo, en todos os sentidos, a seu irmán Rubén.

Ao final case acabamos empatizando con Rubén, que a pesares da súa falta de ética e escrúpulos é coherente dalgún xeito, ocupándose dunha familia que lle repocha unha riqueza da que se beneficia. O título, Crematorio, non fai só alusión ao lugar onde o corpo de Matías vai ser incinerado, senón tamén a todo ese mundo que é consumido pola voráxine especulativa e o afán de riqueza.  

Píldoras Azules é un comíc autobiográfico de F. Peeters, que narra o día a día dunha relación de parella no que ela e o seu fillo son seropositivos (e deben tomar esas pilulas azuis ás que alude o título). É unha historia honesta, sinxela e valiente, que mira de fronte a unha enfermidade cruel e estigmatizada que castiga e nos enche de medo co mellor que temos, o amor. En palabras do propio autor, a SIDA afecta ao máis intanxible do ser humano, o amor, creando discapacitados para o amor. Do debuxo de Peeters destacaríamos calidez dos rostros amados nos ollos de Cati e o neno, os elementos máis abstratos do comezo, cando tratar de explicarnos o contaxio do virus no sangue e, especilamente ese toque surrealista co chimpancé branco, que representa o medo, ou o mamut, animal ancestral que dialoga co autor e aconsella "confórmate con apreciar a tempo as cousas que teñen un final".

Despois desta xuntanza conseguimos a nova edición de Píldoras Azules, na que se engade unha pequena secuela que dá conta das vidas dos protagonistas nos últimos trece anos e devorámola sin dilación. Este epilogo redondea aínda máis esta historia, que abre unha porta á esperanza ao tratamentoda SIDA e ao fin da exclusión social que produce a enfermidade sen caer en sentimentalismos ou melodramas.

Despedida club de adultos: "El gran Gatsby" e "Lo que el viento trae"

No club de adultos despedimos as nosas sesións deste curso con dous libros estupendos: El Gran

Gatsby de F.S. Fitzgerald e Lo que el viento trae, novela gráfica de Jaime Martín.
Con razón O gran Gatsby é considerada a gran novela norteameríca. F. Scott Fitzgerald fai un retrato maxistral do período de entreguerras, eses felices anos vinte previos ao crack do 29 nos que unha clase burguesa emerxente, branca por suposto, se enriquece cos bonos e accións na bolsa, proliferan as mafias á sombra da lei seca e se marcan as diferenzas sociais que logo se extremarán coa gran depresión. Todos eles acuden as espléndidas festas que dá Jay Gatsby na súa mansión nas que o jazz está sempre presente, ao igual que o prohibido alcohol.
Gatsby é un personaxe misterioso, un home que se fixo así mesmo e solitario, a pesares de estar rodeado dunha multitude frívola e que se aproveita da súa xenerosidade. A través do narrador, Nick Carraway, un observador neutral que se considera a si mesmo honrado, a lectora descubre a personalidade Gatsby baseada no engano, pero consegue sentir unha certa empatía cara el, xa que debaixo de toda a parafernalia das festas multitudinarias agóchase un sentimento auténtico, só quere atraer a Daisy Buchanan e conseguir de novo o seu amor. Gatsby, aferrado ao seu sono, semellará case unha figura quixotesca fronte a Tom Buchanan, o marido de Daisy, un home de boa familia e dobre moral, que cre nos valores tradicionais norteamericanos. Tom Buchanan, arroupado polo seu diñeiro e a súa personalidade asoballadora, conseguirá impoñerse e saír indenme da desgrazada historia amorosa a varias bandas que se fragua na novela.
Lo que el viento trae é unha novela gráfica de Jaime Martín, autor da espléndida e máis recente Las guerras silenciosas. O título vén sendo un remedo da tradución ao español da famosa película Gone with the Wind e fai alusión a un estrano e macabro fenómemo que acontece na historia, ambientada nunha Siberia presoviética. Trátase, pois, dunha historia de terror que ten como protagonista a un xove médico que por motivos políticos debe fuxir dunha Moscova previa á revolución rusa, e acepta un posto de resposabilide no inhóspito norte do país. O frío, a pouca luz, a ignorancia, a superstición e a brutalidade farán o resto.
E como sempre a parte grastónomica estivo a altura das lecturas, queixos variados e riquísimos cunhas deliciosas pastas e, como non, a tradional repostería de Melide acompañando o café. As Papalibros adultas tamén fixemos boa provisión de libros para o verán, nos que abunda o cómic e a narrativa. Volveremos de novo en outubro e unha das primeiras lecturas será De ratos e homes, de J.E. Steinbeck. Felices verán cheo de lecturas a todas e todos!

DESPEDIDA DAS PAPALIBROS ADULTAS

O mércores 11 de xuño tivemos a nosa última sesión de club de adultos deste curso 2013/14. A hora foi un pouco antes do habitual, nunha estupenda tarde que xa preludiaba o verán, e o lugar desta vez non foi a nosa biblioteca, senón a casa de Maruxa, unha das nosas lectoras que nos convidou a un exquisito pan recén cocido no forno de pedra da súa casa, na aldea de Agra, a 20 minutos de Melide.

As nosas nosas lecturas para comentar eran, coma sempre, un cómic e unha novela: La casa dorada de Samarcanda, unha aventura de Hugo Pratt protagonizada por Corto Maltés; e Botchan, de Natsume
Soseki, un clásico da literatura xaponesa.

La casa dorada de Samarcanda fixo as delicias dalgunhas lectoras. Hugo Pratt é un mestre en mesturar ficción e realidade histórica, e nesta aventura coloca ao noso heroe Corto Maltés no Oriente próximo convulso dos anos 20 do pasado século, pouco despois da primeira guerra mundial. Corto, infatigable aventureiro, vai na busca do tesouro de Alexandre Magno, seguindo a pista doutro aventureiro histórico, E. Trelawny, que fora amigo de Byron e Shelley. O noso heroe comenza o seu periplo na illa grega de Rodas, continúa por Turquía e percorre o Kurdistán, Pakistán, Afganistán... onde topa con persoeiros históricos coma Enver Bey, un dos Xovenes Turcos que lideraron a revolución que convertíu a Turquía nunha nación moderna e tamén un dos responsables do xenocidio armenio. Ademais das numerosas referencias históricas, o álbum está cheo de guiños ao mundo clásico: Casandra, a amiga de Corto que adiviña o futuro, o seu irmán Narciso, a viaxe de Xasón... Pero talvez o mellor de todo sexa ese xenial personaxe, Corto Maltés, un heroe romántico, cosmopolita, auténtico galán de amores platónicos, audaz pero temperado, inalterable e tranquilo nos momentos de perigo, nobre e xeneroso... que ten como contrapartida a Rasputín, o seu amigo medio delicuente, medio aventureiro, mullereiro, vengativo, cruel e en todo punto excesivo.

Botchan é unha simpática novela de Natsume Soseki, escritor consagrado da literatura xaponesa, que narra as venturas e desventuras dun xoven e novato profesor de secundaria, destinado a unha provincia remota do Xapón. O protagonista, Botchan (que en xaponés significa "neno consentido"), sufrirá as novatadas non só dos alumnos, senón tamén de parte do claustro de profesores, que se aproveitarán da súa inocencia para levar a cabo os seus plans de promoción persoal, con fins pouco educativos. A historia amósanos unha sociedad xaponesa de principios de século XX, en plena Era Meiji, que é testemuña da descomposición do sistema feudal e do nacemento dunha nación moderna que ameaza con convertirse nunha gran potencia, despois de derrotar a Rusia en 1905.

Pero ademais das nosas lecturas falamos de infinidade de temas e escoitamos simpáticas e interesantes historias persoais, como a de Mary, que conseguiu mercar a súa primeira colección de libros traballando na taquilla da histórica discoteca Escorpio, despois Xanadou e actualmente Palladium. Falamos da nosa infancia e dos nosos hábitos lingüísticos, de porque moitos lectores/as rexeitan ler en galego ou lles custa máis.

Botamos moito de menos a Isabel, Amparo, Isa, Trini... que non puideron asistir. Agardamos seguir véndonos no próximo curso e desexamos un verán feliz, cheo de boas lecturas.

A PRIMAVERA DOS PAPALIBROS

Por fin sae o sol e os Papalibros puidemos facer unhas das cousas que maís nos gustan, despois de comer as nosas pizzas de costume, ler estomballados na herba. A estas alturas de curso case ninguén se atreve a empezar un libro "gordo", polo que algunhas se decantan polas lecturas pendendes de clase (E Xoel a prendeu a volar) e outros por cómics, sobre todo os que tratan a temática da segunda guerra mundial, como Érase una vez en Francia ou La prórroga, que incorporamos hai pouco á nosa biblioteca. Os dous sitúan a súa acción na Francia ocupada, pero mentres La prórroga se centra no heroico papel da resistencia, Érase una vez en Francia ocúpase dese lado escuro que ao pobo francés lle custa admitir, o seu colaboracionismo coa ocupación nazi.
Agardamos que o tempo se manteña e poidamos facer algunha sesión na nosa praia fluvial de Furelos, coma outros anos.

SESIÓN INTERXENERACIONAL

Este é o aspecto da nosa última sesión deste ano 2013: nais, pais, alumnas, profes e unha antiga alumna do centro que está a facer o seu máster no IES de Melide, para poder ser tamén profesora (se a crise non o impide...) Como soe acontecer os primeiros mércores de mes, o club de adultos reuniuse na biblioteca á hora da merenda do mércores 4 de decembro. Os libros dos que nos ocupamos nesta sesión eran, Patrimonio, una historia verdadera, de Ph. Roth e a novela gráfica Maus, de Art Spiegelman. Esta última ven sendo xa un clásico no noso club de lectura, como podedes ver noutras entradas deste blog.

En todas as ocasións, contamos co apoio da Rede de Bibliotecas públicas galegas, que nos facilitaron unha chea de exemplares para que todas e todos puidésemos ler o libro a un tempo. Así ao tempo que se lía Maus no club de adultos, as nosas fieis lectoras de 2º ciclo de ESO facían outro tanto. Que mellor, entón, que facer unha sesión mixta?.

Acompañad@s de café e pastas, cos Papalibros non pode ser doutro xeito, demos conta unha vez máis deste clásico do cómic, premio Pulitzer en 1992, pioneiro dunha nova vía na novela gráfica contemporánea con base histórica e autobiográfica, fronte a vía de superheroes, tipo Watchmen, ou costumbrista de w. Eisner. Está claro que o holocausto é un tema ben documentado e inesgotable, que nos deu pé a falar doutros libros e películas. Maus non só nos conta a Historia, senón tamén esta outra historia con minúscula, a historia dos homes e mulleres que refiren os seus sufrimentos en primeira persoa. Sufrimentos que van máis alá das víctimas e son herdados por unha segunda xeración que non se cre con dereito a levar unha vida tan fácil, como é o caso do autor, Art Spiegelman, que decide contar a historia do seu pai non só para preservar á súa memoria, senón como purga dun pasado poboado de mortos. Temos, entón dúas liñas temporais: a historia de supervivencia de Vladeck (a Historia) e convivencia de Archy (Art Spiegleman)co seu pai e o seu pasado familiar.

As nosas Papalibros vanse facendo unhas expertas en cómic e empezan a apreciar detalles como fondos, texturas, tipos de viñetas, ou o espléndido uso de animais antropomórficos que representan unha etnia ou país. Certo que a nosa hora e media pasou voando e teremos que deixar o estupen libro de Roth, Patrimonio, una historia verdadera, para o novo ano.

E aproveitamos a ocasión para desexarvos un feliz nadal cheo de boas lecturas, e un aninovo aínda mellor. Non esquezades provervos de fondos na nosa biblioteca, imprescindibles para pasar o inverno.

XUDEUS SUPERVIVENTES AO HOLOCAUSTO

Nesta segunda semana de marzo tiveron lugar na biblioteca do IES de Melide as charlas tituladas “Xudeus superviventes ao holocausto”, impartidas por Ashley Lauber, a nosa lectora de inglés, de nacionalidade estadounidense, descedente de xudeus polacos que emigraron aos EEUU despois da segunda guerra mundial. A casualiade levounos a descubrir que os seus catro avós eran superviventes de Auschwitzc-Birkenau, un dos máis tristemente famosos campos de exterminio nazis. Ashley tivo a xenerosidade de compartir con nós unha parte importante do pasado da súa familia e do seu propio pasado, de amosarnos as feridas aínda abertas nas persoas próximas ao seu entorno. Esta actividade xurdiu a raíz dunha das nosas lecturas de Papalibros, Maus, xa convertida nun clásico da novela gráfica. Ashley compartiu con nós esa lectura. Entre todos fumos descubrindo como a traxectoria do protagonista, Vladeck Spiegelman, pai do autor, foi moi parecida á dos avós de Ashley: familias xudías polacas de clase media que foron obrigadas a vivir en guetos e máis tarde levadas aos campos da morte. Ao final da guerra, coa liberación dos campos, os poucos que lograron sobrevivir non conseguiron vivir de novo naqueles países nos que antes tiveron os seus fogares e que en certa medida permitiron ou se beneficiaron das expropiacións dos xudeus e do propio holocausto. A lectura de Maus encaixa perfectamente no tema monográfico de traballo da biblioteca para este curso: "A viaxe e a migración, entre o descubrimento e a necesidade". As viaxes dos xudeus aos campos da morte foron auténticas viaxes aos infernos, a catábase da antiga Grecia, un contacto directo co máis absoluto dos horrores, do sufrimento e da morte que transformou profundamente, cando non destruíu, a vida de millóns de persoas. Os superviventes logo tiveron que emprender unha segunda viaxe, enteiramente necesaria, para atopar o fogar e o medio de vida que lles fora negado. Ashley non puido reunir tantos datos precisos e concretos como o Art Spiegelman, o autor de Maus, pero o seu relato tivo a forza do directo e da narración en primeira persoa. Tal como confesou, se non fose polas preguntas dos Papalibros non tería falado de todo isto coa súa nai e seguiría sen coñecer unha parte da súa propia historia. Pero coñecedora deste pasado e sen perder a memoria, Ashley decidiu dar un paso adiante e non vivir como vítima. Con este pequeno artigo queremos animar aos Papalibros a recuperar a memoria da súa familia e agradecer de novo a Ashley o tela compartido con nós.

Os Papalibros en Furelos

O mércores 13 de xuño, como o tempo non o impideu, fumos facer a nosa sesión de Papalibros á praia fluvial de Furelos. Gozamos dun par de horiñas estupendas: comimos, xogamos, algún que outro "perseguiu" á fauna local, tomamos o sol e, sobre todo,lemos. Seguimos lendo os grandes éxitos desta tempada: Los juegos del Hambre, Juego de Tronos... e uns cantos Papalibros acabamos de ler Soy una Matagigantes e por fin descubrimos que sucedía no piso de arriba e cal era a verdadeira identidade dos xigantes que tanto aterrorizaban a Bárbara. Pero non imos desvelar o misterio, porque preferimos que collas o libro, que está agardando no andel de cómics. Tiñamos programada unha viaxe de despedida na praia para o venres 20 de xuño, pero imos ter que deixala para mellor ocasión, xa que o cansanzo e os exames fixeron que moitos Papalibros non se animasen a participar. E por último, deixámovos unha ligazón a un artigo de Carlos Negro no novo xornal galego Sermos Galicia, no que se demostra que lle gustou o noso nome de club de lectura, grazas Carlos.

SOY UNA MATAGIGANTES

Estes días estamos a ler o cómic Soy una Matagigantes, de J. Kelly e J.M. Ken Niimura, tanto os papalibros dos luns como os dos mércores, porque este é unha obra para todos os públicos. De entrada non parece unha obra fácil. A protagonista é unha nena diferente, con orellas de coello que ás veces cambian a orellas de rato, cornos... le libros raros, de superheroes e xigantes e ela mesma é considerada rara no seu colexio, no que non parece atoparse moi a gusto. Ela é unha mataxigantes e para tal misión garda no seu bolso un martelo, invoca aos poderes de terra e coloca trampas na praia. Bárbara non se sinte comprendida no mundo que a rodea e tampouco se esforza moito por comprender aos outros, polo que crea o seu propio mundo de criaturas fantásticas coas que dialoga. É unha rapaza valiente, di o que pensa na escola diante de profesores, o director, a piscóloga... e é capaz de desafiar a matona do colexio. Sen embargo, cando entra na súa casa ten un medo atroz... algo terrorífico hai no piso de arriba que fai que vaia correndo a esconderse no seu recuncho favorito... E aquí quedamos na última reunión. Algunhas Papalibros non puideron aturar e xa remataron a lectura na casa, pero como nestas datas hai moito que estudar, a maioría dos Papalibros deixou a Bárbara, a protagonista, amendrentada no piso de abaixo. Pero que pasa arriba? estarán alí os monstros e xigantes tan temidos?

Arrugas

Como premio á participación no xogo de pistas sobre novela negra organizado pola bilbioteca, un grupo de rapazas e rapaces do IES de Melide acudiron a Santiago a ver Arrugas, a película baseada no cómic do mesmo nome, de Paco Roca. Nela o autor aborda o tema da vellez e do alzheimer contándonos a historia de Emilio, o protagonista que reúne estas dúas condicións e que é ingresado pola súa familia nun xeriátrico. Emilio será axudado polo seu grupo de amigos, e de xeito especial por Miguel, para non ser trasladado á planta dos "asistidos". Discurre ante nós o día a día dun centro de maiores, desplegando unha rica galería de personaxes que amosan os seus medos, as súas emocións, as súas debilidades... nunha mestura xenial de comicidade e tenrura
Ao final todos quedamos cun regusto amargo e tristeiro, sobre todo cando vimos a dedicatoria na pantalla "Aos vellos de hoxe, aos vellos de mañá..." Pero ao mesmo tempo a película transmitiunos unha mensaxe esperanzadora e solidaria: o amor é o que da sentido á nosa vida en calquera circunstancia.
Esta película recibiu dous premios Goya este ano: ao mellor guión adaptado e á mellor película de animación. O cómic recibiu o Premio Nacional de cómic en 2007 e foi recentemente traducido ao galego co título Engurras

Maleta de Cómics

Nesta segunda quincena de novembro temos no noso instituto unha maleta de cómics, préstamo da Rede de Biblotecas Escolares de Galicia e do CAFI. Nesta maleta, que ten rodas para levar comodamente á aula, podemos atopar moitos dos cómics que xa temos na biblioteca do instituto, dende os clásicos Titín ou Asterix ata títulos máis coñecidos como Emigrantes, Maus, Persépolis, sen saltar xénero negro como As Serpes Cegas, ou cómic histórico como No pasarán!, con ambientación na guerra civil española.

Se aínda non te atreviches a mergullarte no mundo da banda deseñada, esta é unha boa oportunidade. Leva a maleta a túa aula e revolve un pouco, seguro que hai algo que che gusta.

Comezamos as nosas reunións

Retomamos as nosas sesións de mediodía disfrutando dunhas riquísimas pizzas, made en Melide, e de algo todavía mellor, comida caseira, ademais das nosas lecturas, que tamén alimentan.

Este curso comezamos con banda deseñada, Nómades, a última obra de Xosé Tomás, que ven de presentar en Melide. Para nós é un libro moi especial, porque o seu autor é profe no noso centro e esta circunstancia permítenos coñecer mellor o proceso creativo, detalles e secretos da xestación da obra e, en definitiva esa delicada relación entre creador e creación.

Nómades cóntanos historias de mulleres que teñen que viaxar para sobrevivir. Mulleres que enfrontan o día a día nun lugar que as etiqueta como estranxeiras ou emigrantes, historias de loita e superación persoal que deixan aberta a porta a esperanza, como a historia de Nawal, que é quen de “salvarse” a si mesma e aos seus amigos porque o seu forte é a carreira.

Os debuxos, ademais dunha gran beleza, teñen unha gran forza narrativa, dando conta de detalles sutís e imprescincibles para entender unha historia. O guión, centrado sobre todo no diálogo ou no monólogo interior completa e comenta as imaxes. O resultado é unha fermosa obra e un bocado exquisito para o padal de calquer Papalibros.

ÚLTIMAS NOVIDADES

Aínda que non pasamos polo blog ata agora, este ano o club de lectura arrincou con forza. De momento temos 65 Papalibros en nómina e sabemos que aínda faltan por apuntarse algúns incondicionais. O grupo máis abundante é o de 1º Ciclo de ESO, como non podía ser de outro xeito. Os rapaces e rapazas de 1º e 2º de ESO son os máis asiduos visitantes da Biblioteca, pero tamén temos un nutrido grupo en 3º e 4º de ESO, uns cantos Papalibros decididos a compartir o xantar ou mediodía dos luns e algúns Bookbusters, que sen dúbida medarán en cantidade.
E para recibir aos nosos lectores, que mellor que libros frescos, recén saídos. Velaí uns cantos títulos en banda deseñada que acabamos de adquirir: máis volumes Bone, clásicos como Mafalda ou Todo 36-39 malos tiempos de Giménez,  V de Vendetta de A. Moore, novidades editoriais como Habibi, de C. Thompson, ou autor de Blankets que tanto gustou o ano pasado, Haarman, el carnicero de Hannover, The Beats, biografía das figuras máis relevanes da xeración beats; unha revisión dos mitos gregos en Greek Street; cómics en galego como Causas Nobres de F. Bueno, cunha fermosísima dedicatoria aos Papalibros, A man do Diaño de Brais Rodríguez, Cabana de Baleeiros de Tokyo... e non podía faltar Nómades, a última entrega de Xosé Tomás, profe neste centro, que nos relata historias de mulleres emigrantes.

Tamén en literatura xuvenil temos algunhas novidades: Os dous primeiros volumes de Crónicas del Reino de la Fantasía, a nova serie de Gerónimo Stilton, Las aventuras de Ulises, tamén de G. Stilton; Reckless, a última triloxía de Cornelia Funke, o primeiro volume de Ulysses Moore, El valle de los Lobos de Laura Gallego, Caperucita Roja. ¿A quien tienes miedo?, La Aventuras de Tintin, la novela, Emily, The strange; El diario de Sofia, libros sobre gladiadores romanos...
E para os maiores, Muerte en Estambul e a recén publicada Con el agua al cuello, as novelas policíacas que nos faltaban de Petros Márkaris, que ven de gañar o VII premio Pepe Carvalho. Mal de pedra, unha interesante novela da escritora sarda Milena Agus ou Fransknstein ou novo Prometeo son algunhas das novidades que atoparás si ves a biblioteca.

UN PERCORRIDO POLA HISTORIA DA BANDA DESEÑADA

O pasado mércores 25 de maio tivemos a sorte de ter na nosa biblioteca a un especialista en banda deseñada: José Barreiro (Pío para os amigos), fundador da librería Kómic de Santiago e, sobre todo, un gran lector e amante dos tebeos. A esta charla asistiron moitos Papalibros, que durante este curso leron unhas cantas novelas gráficas.
Na charla fiexemos un percorrido pola historia da banda deseñada, usando o material que amablemente compartiu con nós a Biblioteca do CPI don Aurelio. Pío explicounos como dende os comezos da humanidade o home sempre recurriu á imaxe para contar historias, empezando polas pinturas rupestres ou a escritura xeroglífica exipcia. Estas imaxes moitas veces tiñan auténtica forma de banda deseñada, o friso e as metopas do Partenón, ou a columna Traxana poderían ser algúns exemplos. Pero a banda deseñada como xénero xurde co século XX e ata os nosos días foi gañando recoñecemento ata ser considerado coma unha expresión artística máis, liberándose dese carácter secundario e marxinal que o rodeaba.
Moitos dos titulos destacados (Maus, Contrato con Dios, Watchmen...)  están na nosa biblioteca, polo que poidemos ver mellor os debuxos e contido. Algúns asistentes recoñeceron na presentación libros que tiñan na súa casa por ser lecturas dos seus pais: Esther, Corto Maltés, Tintín, Asterix.... ou, como non, Mortadelo e Filemón.
Rematamos vendo as últimas novidades no cómic español e galego: El Arte de Volar, El invierno del dibujante ou El Héroe de D. Rubín, que son as últimas adquisicións da nosa biblioteca.
Pero ademais desta valiosa información, ben ordeada e resumida, Pío transmitiunos algo máis importante na súa charla: as ganas de ler todas esas historias debuxadas e escritas das que nos falaba e a importancia de poder disfrutar coa arte, tanto como espectadores coma creadores. Si, coma creadores porque algúns dos rapaces e rapazas presentes poden ser futuros debuxantes, escritores, contadores de historias...
Quedounos pouco tempo para conversar, pero o resultado foi bo: unhas cantas persoas levaron en préstamo cómics para devorar no fin de semana coma auténticos Papalibros.

Despedindo Papalibros con El Arte de volar

Un bo remate para as nosas reunións do club de lectura foi este xantar frugal á sombra dunha arbore no xardinciño do noso IES de Melide falando dun libro estupendo: El Arte de volar, novela gráfica con guión de A. Altarribia e debuxos de Kim, editado en Edicións de Ponent.
El Arte de volar cóntanos a historia do pai do guionista, Antonio Altarriba López, un home de orixe humilde que viviu casi todo o século XX nunha España marcada pola Guerra Civil. Esta é unha historia de perdedores, como a de moitos españois que sin terra e sin traballo vislumbraron na II República unha esperanza pola que loitar. Antonio Altarriba tentou voar toda a súa vida, pero só o conseguiu cando se tirou da cuarta planta dun xeriátrico aos noventa anos. A partir deste feito imos reconstruíndo a súa vida da man do seu fillo, seguindo a traxectoria da caída: 3ª planta, 2ª planta... ata chegar ao chan.
Ademais de ser unha espléndida crónica da historia española do s. XX, o libro ven sendo unha radiografía social narrada con exquistez e sutileza en viñetas como aquelas que nos describen a pobreza e mesquindade da vida rural no pobo de Peñaflor, en Aragón, a principios de século, o desalentador exilio en Francia, a miseria moral do franquismo...
O impecable guión de Altarriba está ilustrado cos debuxos de Kim (Joaquim Aubert i Puig-Arnau), coñecido debuxante del El Jueves con series como "Martínez, el Facha" ou personaxes coma Makoki. Nesta obra Kim desenvolve todas as súas posiblidades gráficas, moito maís alá das súas anteriores series plasmando todo tipo de sentimentos, pero sobre a mediocridade dominante na sociedade española. Son impresionates as viñetas que describen escenas oníricas como a da aguia imperial que arrinca os ollos de Antonio ou os animais e alimañas que o visitan e carcomen ao final da súa vida.
Pero El Arte de volar é un libro imprescindible porque é moito máis que unha historia da Guerra Civil ou do s. XX español. É unha historia dolorosa dun fillo que se encarna nun pai para poder asimilar mellor o seu sufrimento e asumir así a súa perda: "Yo sí se como lo hizo (o suicidio)...soy el único que puede saber como lo hizo, porque, aunque no estaba allí, estaba en él... Siempre he estado en él porque un padre está hecho de sus hijos posibles y yo soy el único hijo que le fue posible a mi padre".

BLANKETS

Blankets é o último título que acabamos de ler os Papalibros. Trátase dunha novela gráfica con guión e debuxo de Craig Thompson, publicado en Astiberri no 2004. É unha historia autobiográfica onde o autor revive a súa infancia e adolescencia nun pobo do estado de Wisconsin (USA). No relato das súas experiencias persoais o protagonista descúbrenos un pai autoritario pertencente á igrexa evanxelista, a relación co seu irmán menor, a presenza constante e opresiva da relixión, o sentimento de marxinación e aillamento na escola..., pero sobre todo o primeiro amor con Rania, que marca un antes e un despois na súa maduración persoal. Seguimos a súa evolución nun interesante xogo temporal, onde Craig vai tirando do fío do pasado a medida que vai sendo capaz de asimilalo.
O debuxo de Thompson, entre o realismo e o onírico, contribúe en gran medida a que o producto final sexa unha obra de gran beleza cun marcado ton intimista. Outro elemento narrativo importante son variedade de recursos usados nas viñetas: os diferentes trazos dos marcos (groso e pouco definido para os malos recordos, falta de marco no que quere resaltar...), o tratamento dos diferentes planos, os bocadillos dentro de bocadillos...
Despois de ler a obra podemos sacar algunha conclusión sobre a ambigüidade do título. "Blankets" significa manto, cobertor; que pode referise tanto ao manto de neve omnipresente que tapa todas as imperfeccións, como ao cobertor confecccionado por Rania, único recordo que conserva dela o protagonista.
A lectura desta novela gráfica enganchou a moitos Papalibros e abriu as portas do mundo do cómic a algún reticente que aínda quedaba. Compartimos varias comidas na aula 106 comentando os debuxos de Craig, a súa vida, os seus problemas... e moitas veces acabamos falando da nosa propia infancia ou adolescencia, en moitos casos non tan diferente da do protagonista. O libro deunos pé para falar de relixión, acoso, discapacitados...e ata de Platón e outras referencias clásicas presentes no libro.

UNA HISTORIA POPULAR DEL IMPERIO AMERICANO

Con esta adaptación ao cómic do ensaio La otra historia de los Estados Unidos de América, de Howard Zinn, celebramos en Papalibros o día da paz.
Howard Zinn (1922-2010) foi un historiador, politógo e activista político norteamericano. A partir dos anos 60 do s. XX foi un destacado activista dos dereitos civís e nomeado antibelicista. Escribiu unha vintena de obras entre as que destacan, ademáis da citada, a súa autobiografía Nadie es neutral en un tren en marcha, ou Sobre la guerra: la paz como imperativo moral.
Outros autores da obra, ademais de Zinn, son o editor e historiador Paul Buhle e o debuxante Mike Kokopacki. Este cómic foi publicado por Sins Entido no 2010.
H. Zinn aborda a historia dos EEUU dende un punto de vista diferente ao que aparece nos libros de texto do seu país. Explica a historia do pobo americano, a historia dos perdedores: as loitas dos nativos norteamericanos contra os invasores brancos, os movemento sindicalista e o seu enfrontamento contra o capital, o intervencionismo americano nos estados veciños (e os non tan veciños...), a loita do pobo negro contra o racismo, a loita polos deireitos civís, a guerra de Vietnam e o movemento pacifista...
En canto á parte gráfica, os debuxos de Konopacki conviven con outros documentos interesantes: fotografías, carteis, portadas de xornais, viñetas de época... O resultado é unha obra amena, ben sintetizada, que nos leva a descubrir esa historia con letra pequena que ás veces define tan ben o carácter dun pobo ou as tropelías dun goberno.
Recomendamos este libro aos amantes da historia, do cómic e tamén aos que soñan que un mundo máis xusto é posible.
Deixámovos aquí un video onde Zinn explica as razóns que o levaron a escribir esta obra.

Agujero Negro

Novela gráfica en blanco y negro, escrita por Charles Burns, que hace un retrato de la adolescencia, ambientado hacia el final del siglo XX.

Los protagonistas sufren una extraña enfermedad llamada "la plaga de los quinceañeros". Se manifiesta a través de síntomas de lo más extraño: mutaciones, cambios en la personalidad, etc. Una vez contagiada la infección, quedarán convertidos para siempre en criaturas extrañas.

Este clásico del cómic independiente americano simboliza ese momento de cambios en que los adolescentes pasamos de la infancia a la edad adulta. Fijaos en la obra, no hay adultos, simplemente pasan por allí, pero no se relacionan con los protagonistas, que están aislados, solos, sin escapatoria de su angustia vital, pues para ellos el futuro, la madurez no es una salida. Además está el amor, amor eterno a pesar de todo y de todos, porque tal vez en él se encuentre la salvación, cuando todo lo demás se desmorona.

El cómic nos ha encantado porque reivindica la diferencia, es un alegato contra el rechazo y una gran historia de amor. Muy diferente de otras cosas que hemos leído, es entretenido y nos hace pensar (a veces, nosotras mismas nos sentimos un poco "mutantes"!). En resumen, os lo recomendamos!

Carla y Sandra 3ºA

Fun Home. Una familia tragicómica

"Todas las familias dichosas se parecen, pero las infelices lo son cada una a su manera", afirma Tolstoi no célebre comezo de Ana Karenina. Na estela do grande narrador ruso, Alison Bechdel amósanos a infelicidade peculiar da familia de Fun House, os rincóns máis escuros dunha casa, que a protagonista vai revelando aos poucos, alixeirando o relato cun ton cínico e algunhas pingas de humor, saltando de ano en ano, de anécdota en anécdota, coma nun libro de memorias.

Coa axuda de referentes literarios tan coñecidos como Joyce, Proust, Camus ou Fitzgerald, a autora explícase e explícanos o descubrimento gozoso da súa homosexualidade durante os seus anos universitarios, contrapoñéndoo á incapacidade do seu pai, homosexual "armarizado", de asumir abertamente a súa sexualidade.

Recoñecido como un dos mellores libros do 2006, Fun House ofrécenos unha nova visión das sempre complexas relacións familiares, que lembra á ollada escéptica, entre irónica e amarga, das películas de Wes Anderson (recoméndovos a súa última proposta, Viaxe a Darjeeling) ou de series tan coñecidas como Os Simpson, Os Soprano ou A dous metros baixo terra. En resume, un libro imprescindible que vos agarda no rincón de cómics da nosa biblioteca.

Cristina